Kolon Polipleri ve Kolon Kanseri Üzerine Bilgiler
Türk Gastroenteroloji Derneği’nin (TGD) kongresinde Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Şebnem Gürsoy ile gerçekleştirdiğim görüşmede kolon polipleri ve kolon kanseri hakkında önemli bilgiler edindim. Prof. Dr. Gürsoy, kolon poliplerinin kolon veya rektumun iç yüzeyinde gelişen küçük, genellikle zararsız büyümeler olduğunu vurguladı. “Çoğu polip iyi huyludur, ancak bazıları zamanla kansere dönüşebilir. Eğer polipler 1 cm’den büyükse, 3’ten fazla polip varsa ya da polipte displazi görünüyorsa, bu durum kanserleşme riski taşır” şeklinde konuştu. Ayrıca, poliplerin genellikle belirti vermediğinin altını çizen istatistik, “Rutin taramalar önerilmektedir. Büyük polipler bazen kanama, dışkıda kan, karın ağrısı veya bağırsak alışkanlıklarında değişikliklere neden olabilir” dedi.
Kolon Kanserinin Önemi
Prof. Dr. Gürsoy, kolon kanserinin erken teşhis ve önleme açısından önemi üzerinde durarak, “Kolon kanseri, erken tanı ile hayat kurtarabilir. Bu tür kanserler, erkeklerde akciğer ve prostat, kadınlarda ise akciğer ve meme kanserlerinden sonra en sık görülen kanser türüdür. Erkeklerde görülme sıklığı kadınlara nazaran biraz daha fazladır. Yaşam tarzı, çevresel faktörlerin değişimi ve kalıtsal genetik unsurlar, kolon kanseri oluşumuna yol açabilecek etkenler arasında yer alır. Yüzde 85 oranında poliplerden kaynaklanmaktadır” açıklamasında bulundu.
Genetik Faktörlerin Rolü
Prof. Dr. Gürsoy, kolon kanseri riskini artıran faktörler içinde genetik unsurların önemli bir yere sahip olduğunu belirtti. “Ailesinde kolorektal kanser öyküsü bulunan bireylerin kanser riski artmaktadır. Ailesinde kolon kanseri olan kişilerde hastalığın görülme riski, sağlıklı bireylere göre 1,7 kat daha fazladır. Ailesinde 2’den fazla kolon kanseri öyküsü bulunan bireylerde ise bu risk 3 katına çıkmaktadır. Genç yaşta kolon kanseri ile karşılaşan kişilerde genetik faktörler daha belirgin hale geliyor.” dedi.
Kolonoskopi İle Erken Tanı
Kolonoskopinin mevcut tümörleri erken evrede tespit etme ve kansere yol açabilecek polipleri belirleme açısından kritik bir öneme sahip olduğunu ifade eden Prof. Dr. Gürsoy, “45 yaşına gelmiş her bireyin kolonoskopi yapılması ve taranması gerekmektedir. Ailede kolon kanseri saptanan en genç bireyin yaşından 10 yıl önce taramanın başlaması gerektiğini unutmamak önemlidir. Örneğin, ailede 45 yaşındaki bir kolorektal kanser hastası varsa, tarama süreci 35 yaşında başlamalıdır.” şeklinde konuştu.
Kolon Kanseri ve Yaş İlişkisi
Kolon kanseri riskinin yaşla birlikte arttığını belirten Prof. Dr. Gürsoy, “Genellikle 50 yaş üstü bireylerde görülmektedir. 60 yaş üzerindeki hastaların kolon ve rektum kanserine yakalanma oranı, 40 yaş altındaki bireylere göre 10 kat daha fazladır.” açıklamasında bulundu.
Kolon Kanserinden Korunma Yöntemleri
Prof. Dr. Gürsoy, kolon kanserinden korunmak için dikkate alınması gerekenleri şöyle sıraladı:
- İşlenmiş etlerden kaçınmak; daha fazla bitki bazlı, lifli gıdalar tüketmek
- Yağ ve kırmızı et tüketimini azaltmak
- Günlük egzersiz yapmak
- Obezite veya aşırı kilo durumunda kilo vermek
- Stres düzeyini azaltmak
- Önceden var olan diyabetin yönetimi
- Sigarayı bırakmak
- Alkol tüketimini azaltmak
